نگاهی به سریال فرار از زندان| تقابل با داعش؛ از مایکل اسکوفیلد و لینکلن باروز تا نقی و ارسطو !

جدال مایکل با رئوس قدرت در آمریکا و هر تقابلی با این سیستم قدرتمند در کل جهان برای مردم جذاب است و با توجه به اینکه روایت این سریال فوق العاده پر تعلیق به نگارش درآمده، حتی مخاطبی که به دنبال یک سریال عامه پسندانه است را جلب می‌‎کند. ۰۶ بهمن ۱۳۹۷ - ۰۹:۳۹ فرهنگی تلویزیون ، سینما و تئاتر نظرات - اخبار فرهنگی -

خبرگزاری تسنیم- ایمان هادی

سریال «فرار از زندان» یکی از سریال‌های محبوب در ایران است که دایره طرفدارانش بسیار وسیع است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

محبوب شدن فیلم‌ها و سریال‌های خارجی، در ایران و اقبال توده‌ها گاهی از انتخاب و سلیقه نخبه‌گان و حتی مدیران رسانه‌ای و فرهنگی  پیشی می‌گیرد.

در سال‌های نخست انقلاب اسلامی دو فیلم در ایران بسیار مورد توجه قرار گرفت و توده‌های انقلابی از این دو فیلم در آن دوران بسیار استقبال کردند. در دورانی که هنوز اکران فیلم خارجی توسط مدیران محمد خاتمی(وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی) ممنوع نشده بود، فیلم‌های "محمدرسو‌ل‌الله" (مصطفی عقاد) و"شعله"(رامش سیپی) در ایران بسیار محبوب بودند.

 

در این مجال ضرورت دارد، به این نکته اشاره کنیم که بسیاری مدیران و مسئولان فرهنگی دهه شصت، اقبال مردم به سینمای جهان را با ذهن‌ها بسته مدیریتی‌ - مارکسیستی‌‌شان تحلیل می‌کردند و هر اثر ساخت کشور دیگری را حتی فیلم محمد رسول الله(ص)، نوعی وابستگی فرهنگی تفسیر می‌کردند.

این تفکر، در دهه شصت، با الصاق انگ ابتذال به آثار خارجی علی الخصوص سینمای هند و به طبع آن ممنوعیت فیلم خارجی، لطمه بزرگی به پیکره فرهنگی انقلاب زد.

پرسش مهمتر از نخبه‌گان فرهنگی این است چرا فیلم شعله در ایران انقلابی آن سال‌ها مورد اقبال قرار گرفت و در دو نوبت در سال 1357 و 1360 اکران شد و  بسیاری از مردم 4 یا 5 نوبت به تماشای فیلم رفتند؟

اگر امروز بدون هیچ اعمال سلیقه سیاسی بخواهیم دلایل موفقیت شعله را با توجه به محتوایش بررسی کنیم، به یک نتیجه روشن و واحد خواهیم رسید. متن و محتوای شعله به ارزیابی یک قیام کوچک مردمی در برابر ظلم و فساد گسترده شخصیتی بدنام به نام جبار سینگ می‌پردازد.

توده‌های انقلابی با هیجان زائد الوصف سیاسی، حماسه کوچک شعله را مصداقی  داستانی و کوچک از انقلاب خودشان می‌دیدند و لزوما چنین آثاری هیجان انقلابی مردم را برای مبارزه با سیستم‌های ظالمانه بزرگتر تقویت می‌کرد و نشاط گسترده‌ای از طریق چنین اثری به متن جامعه بازتاب پیدا می‌کرد.

کما اینکه زمانی که اکران فیلم خارجی در اثر سوء مدیریت محمد خاتمی، وزیر ارشاد دهه شصت ممنوع و به فاصله کمی ویدئو ممنوع شد، فیلم شعله همچنان یکی از آثار خاص شبکه قاچاق فیلم در کشور بود. در صورتی که فیلم شعله تطبیقی روایی - تاریخی با کنش عمومی مردم داشت.

حکایت  محبوبیت  سریال «فرار از زندان» و علت علاقه طیف وسیعی از مردم نسبت به این سریال، در واقع یادآور اقبالی است که مردم نسبت به فیلم شعله داشتند. سریالی که کاملا تم ضد آمریکایی دارد و مبارزه فرد را علیه سیستمی تمامیت خواه که دچار انشعاب قدرت می‌شود را به نمایش می‌گذارد.

بازهم در یک فرآیند تاریخی سلیقه‌ توده‌ها از مسئولان فرهنگی کشور پیشی گرفت  و بازنده اصلی بازهم رسانه ملی بود که در اثر یک بد سلیقگی،  این سریال را از رسانه ملی با  10 سال تاخیر پخش کرد.

 اما همان نسخه مثله شده، با اعمال بدسلیقگی در نوع سانسور باز هم مردم را پای شبکه نمایش نشاند.

سریال در نیمه دهه هشتاد در شبکه قاچاق، دست به دست می‌شد، اما تلویزیون برای پخش آن همچنان گرفتار بدسلیقگی مدیران میانی‌اش بود. حتی سال 1388 یکبار اقدام به دوبله سریال کرد و پس از مدتی مدیران میانی نه چندان شجاع سیما، از نمایش عمومی آن پشیمان شدند. در صورتیکه سریال "فرار از زندان" هزاران بار با کیفیت‌تر از "سریالفارسی‌هایی" است که عمدتا درباره روابط دختر و پسر ساخته می‌شود. این سریال در شبکه نمایش خانگی با دوبله فنی و کاملا قابل اعتنای محمود قنبری عرضه شد و علی رغم اینکه نسخه اصلی در بازار قاچاق وجود داشت با اقبال گسترده‌ای مواجه شد.

بازهم مدیران نه چندان شجاع رسانه ملی، این نکته را متوجه نشدند، خانواده‌ها برای با هم سریال تماشا کردن سریال‌های خارجی، به نسخه سانسور شده تمایل بیشتری دارند و متاسفانه شبکه نمایش خانگی ورشکسته و تلویزیون، آنچه مخاطب از آنان طلب می‌کند را به طور کافی در یک عرضه مستقیم و حساب شده ارائه نمی‌دهد.

این رفتارها و بدسلیقگی ها مصداق خیانت نیست، اما در حوزه فرهنگ، هر تصمیمی که  مخاطبان رسانه ملی را به سمت شبکه‌های ماهواره‌ای هدایت کند، جرم آن کمتر از خیانت نیست. مگر محتوای این سریال با اهداف فرهنگی نظام همسو نیست؟

فصل نخست سریال از یک توطئه بزرگ پرده برداشت.«لینکلن باروز» به اتهام قتل برادر معاون رئیس جمهور «ترنس استیدمن» متهم شده است، در صورتی که در این پرونده گناهکار نیست اما در انتظار اجرای حکم است. تا اینکه مایکل اسکوفیلد (Michael Scofield) برادر لینکلن، اقدام به دزدی مسلحانه می‌کند تا به زندان برود و برادرش را فراری دهد. در این میان مشخص می‌شود تشکیلاتی به نام «سازمان» (The Company) برای برادرش پاپوش دوخته اند. این گروه مخوف منشعب شده از سازمان‌های امنیتی در آمریکا یک شرکت چند ملیتی را اداره می‌کند و قدرت و نفوذ خود را در کاخ سفید گسترش می‌دهند.

هدف آن‌های تحمیل الگویشان برای حفظ و کنترل اقتصاد ایالات متحده است. در فصل نخست، اسکوفیلد به همراه چند تن دیگر از زندان "فاکس ریور" می‌گریزند.

یکی از گره‌های مهم این قصه در فصل نخست این است که چرا لینکلن باروز با دسیسه‌چینی روانه زندان شده است. ما در این فصل با پدر او آشنا می‌شویم که از همکاران سابق «سازمان» بوده و به علت قطع همکاری، چنین توطئه‌ای برای به دام افتادن فرزندش ترتیب داده می‌شود.

مایکل و لینکلن به همراه شش زندانی دیگر، فرناندو سوکره، تئودور بگول، بنجامین مایلس فرانکلین، جان آبروزی، توئینر و هیوایر در قسمت آخر این فصل، از زندان می‌گریزند. «نجات یافتگان» فصل اول در فصل دوم یک تعقیب کننده بسیار مخوف دارند. الکس ماهون در "اف‌بی آی" مشغول به کار است و اما از همکاران «سازمان» محسوب می‌شود.او اقدام به تعقیب گروه زندانیان می‌کند تا اسکوفیلد و برادرش باروز را به دام بیاندازد. معاون رئیس جمهور که با کمک «سازمان» روی صندلی ریاست جمهوری نشسته است تبدیل به دشمن شماره یک مایکل و همرانش می‌شود.

متن سریال به جدال شهروندان با سیستم امنیتی - قضایی ایالات متحده می‌پردازد و نقد بسیار صریحی را ارائه می‌دهد و از این حیث سریال فرار از زندان یک اثر شش دانگ منتقدانه محسوب می‌شود که لایه‌های مختلف سیستم را آلوده تصویر می‌کند.

جدال مایکل با رئوس قدرت در آمریکا و هر تقابلی با این سیستم قدرتمند در کل جهان برای مردم جذاب است و با توجه به اینکه روایت این سریال فوق العاده پر تعلیق به نگارش درآمده و فیلمنامه منحصر به فردی دارد، حتی مخاطبی که به دنبال یک سریال عامه پسندانه است را جلب می‌‎کند.  اما در ورای این جذابیت‌های انتقادات گسترده‌ای را علیه دولت آمریکا مطرح می‌کند. دامنه فشارهای نهادهای امنیتی و قضایی آنقدر افزایش پیدا می‌کند که اسکوفیلد و همراهانش مجبور می‌شوند از کشور آمریکا خارج شوند و به پاناما بروند و پس از بازگشت به آمریکا تصمیم می‌گیرند به جنگ با «سازمان» بروند و تا انحلال این سیستم فاسد پیش می‌روند. باز هم آمریکا تطهیر می‌شود و شهروندان قهرمانش سیستم را از هر گونه فساد تطهیر می‌کنند و انشعابی با عنوان «سازمان» در آمریکا توسط اسکوفیلد و همراهانش  نابود می‌شود.

اما در فصل پنجم با چند گزاره داستانی تازه و ابتکاری  مهم مواجه هستیم. در فصل پنجم، تمام عاقبت شناسی شخصیت مایکل که در فصل چهارم که به تراژدی مرگ منجر شده، از بین رفته و این شخصیت دوباره احیا می‌شود. هفت سال از زمانی که مایکل و سارا و فرزندش مایک را ترک گذشته است.     

در فصل پنجم، مسئله داعش و همکاری آن با «سازمان» سیا مطرح می‌شود. در قسمت نخست درخواهیم یافت مایکل اسکوفیلد همچنان نفس می‌کشد و در زندانی در اوگاجیا یمن با نام کانیل اوتیس، به عنوان یکی از وابستگان داعش زندانی شده است.

 لینکلن توسط عکسی که برای تی‌بگ ارسال شده از ماجرا مطلع می‌شود و به همراه بنجامین فرانکلین به یمن می‌رود، اما مایکل هویت خود و نسبت داشتنش با لینکلن را کتمان می‌کند. ابهامات فراوانی از سوی لینکلن مطرح می‌شود؟ چرا مایکل که به عنوان معترض در فصل‌های گذشته در مقابل سازمان سیا ایستاد، به ارتش تروریستی داعش پیوسته است و چرا برای آزادی ابورمال یکی از سرکرده‌های داعش تلاش می‌کند؟

در ادامه سریال افشا می‌شود که آزادی خانواده مایکل قطعی نبوده و او از سوی یکی از سران بلند پایه سازمان سیا مورد سوء استفاده قرار گرفته و مجبور شده به واسطه همکاری با او، برای در امان ماندن خانواده‌اش به عضویت گروه داعش درآید، سپس به زندان اوگاجیا برود تا ابورمال یکی از اعضای مهم داعش را آزاد کند.

شیوه کار آمریکایی‌های در افشاگری در مورد سرویس‌های امنیتی‌‌شان همواره از فرمول فرار از زندان تبعیت می‌کند. یعنی فساد، دخالت نظامی و کمک به تروریسم را به بخشی از دستگاه امنیتی و یا افراد منحرف شده از سیستم نسبت می‌دهند و همواره فرد را به جای جمع متهم می‌کنند.

 در فصل پنجم سریال فرار از زندان صورت مسئله کنجکاو برانگیز و جذاب، همکاری نزدیک داعش و سازمان CIA مطرح می‌شود، اما نویسندگان سریال هوشمندانه کلیت سازمان را زیر سئوال نمی‌برند.

بحث یک نفوذی با نام مستعار پوسایدون مطرح است که انشعابی به نام «وید 21» را تشکیل داده و با گروه‌های تروریستی مثل داعش همکاری می‌کند. در واقع پوسایدون، اسکوفیلد را مجبور را به آزادی ابورمال سرکرده داعش در یمن می‌کند.

فیلم نیاز به تحلیل پیچیده آنچنانی ندارد، چون مصدایق  و نحوه همکاری داعش با سازمان سیا تشریح می‌شود. در فیلم با چند نمای خاص روبرو هستیم که از داخل سازمان سیا، گروه اسکوفیلد را تعقیب می‌کنند و گزارش آنرا به صورت تلفنی به داعش ارائه می‌دهند. در واقع اتهام همکاری سیا با داعش ثابت می‌شود، اما افرادی که این کار را انجام می‌دهند وابستگان انحرافی سازمان CIA معرفی می‌شوند.

وقتی اصرار می‌کنیم که چرخه نمایش فیلم خارجی باید در سینماها احیا شود و تلویزیون اقدام به پخش چنین سریال‌هایی کند، ریشه‌ این مطالبه را در سریال‌های محبوبی مثل فرار از زندان باید جستجو کرد.

چرا با یک اشتباه تاکتیکی ملودرام زیبای پایتخت را بیهوده به مسیر سوریه و نمایش کاریکاتوری داعش هدایت کردیم؟ وقتی تصویر داعش را در سریال فرار از زندان و نحوه مایکل اسکوفیلد با این هیولای تروریستی را می‌بینیم، ناخواسته مجبور به مقایسه با تصویر داعش در فصل پنجم سریال پایتخت می‌شویم. در جایی که سرداران و دلاورانی واقعی، شجره خبیثه داعش را نابود کردند، چرا سطح مواجه با داعش را به شخصیت‌های پخمه و مشنگی مثل نقی معمولی  و ارسطو عامل تقلیل دادیم؟ مایکل اسکوفیلد با آن هوش و درایت و توانایی، در یک سطح دراماتیک و اکشن قابل اعتنا، به نبرد داعش می‌رود و پرسش این است که چرا  ارسطو و نقی تقابلی سطحی و آبکی با داعش دارند؟ وقتی سطح مواجه را به نقی و ارسطو تقلیل دادیم، اذهان عمومی چه تصوری از جنگ سوریه  خواهند داشت؟ پاسخ این سئوال بسیار استراتژیک است، شان اجل نبرد مدافعان حرم را تقلیل داده‌ایم. چون مردم داعش را در مقابل نقی معمولی و ارسطو عامل پوشالی یافته‌اند و مبارزه با آنان کم ارزش جلوه می‌کند.     

انتهای پیام/

R1439/P/S4,34/CT12

منبع: تسنیم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۵۱۰۹۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ساخت ادامه سریال‌های موفق در دستور کار است

پیمان جبلی، رئیس سازمان صدا و سیما در گفت‌وگویی درباره آخرین وضعیت سریال‌های الف ویژه اظهار‌کرد: دو مجموعه تلویزیونی «الف ویژه» فاخر سلمان فارسی و موسی‌(ع) در دست تولید است‌؛ هر دو مجموعه نمایشی با برنامه‌ریزی منظم، مراحل مختلف آنها در حال پیشرفت است.وی افزود: فناوری تولید مجموعه موسی‌(ع) با سریال سلمان فارسی و همه مجموعه‌های نمایشی که تا‌کنون تولید شده، متفاوت است و براساس تولید مجازی یا همان Visual Production در دست ساخت است که تجهیزات قابل توجهی را باید تأمین کنیم که به تدریج در حال تأمین است. 
  روند سنتی تولید سریال‌های تاریخی تغییرکرد
رئیس سازمان صداوسیما گفت: امیدواریم امسال دو مجموعه تلویزیونی موسی‌(ع) وسلمان فارسی براساس زیرساخت‌ها و تجهیزات تولید مجازی در تراز روز دنیا قرار گیرند.به نظر می‌رسد تولید مجموعه‌های فاخر الف ویژه اگر بخواهد با شکل فعلی ادامه یابد، هم به لحاظ هزینه و هم به لحاظ زمان تولید چندان به صرفه نباشد‌؛ لذا ما توسعه فناوری جدید «تولید مجازی» را هدف قرار داده‌ایم. وی ادامه داد: درحال حاضر فصل یک سریال سلمان فارسی درخاک ایران از سال گذشته شروع شده و با همان برنامه‌ریزی که پیش‌بینی شده در حال پیشروی است و شاهد حضور مجدد عوامل و بازیگران و برنامه‌سازی در شهرک غزالی صداوسیما هستیم.به گفته رئیس سازمان صداوسیما، سریال سلمان فارسی در سه فصل ساخته می‌شود؛ فصل دوم آن که مربوط به بیزانس بوده، به اتمام رسیده و در حال حاضر فصل ایران در حال تصویربرداری است و فصل پایانی هم که مربوط به بخش حجاز است، بعد از این‌که فصل ایران به مراحل وسط یا پایانی برسد، مراحل پیش‌تولید فصل حجاز آغاز می‌شود. جبلی درباره لوکیشن تصویربرداری سلمان فارسی یادآور شد: عموما لوکیشن‌هایی که برای فصل بیزانس طراحی شد، در مجموعه شهرک سینمایی غزالی سازمان صداوسیما ساخته شد و یک ساخت و سازهای ماندگاری است که برای همه مجموعه‌های تلویزیونی یا سینمایی قابل استفاده است. 
 
صداوسیما سریال‌های نمایش خانگی تراز را خریداری می‌کند
وی در پاسخ به پرسشی درباره خریداری سریال‌های نمایش خانگی ازسوی صداوسیما و پخش در شبکه‌های سیما اظهار‌کرد: اگر در تولید مجموعه‌های نمایشی با ضوابط سازمان صداوسیما و هماهنگی بین تهیه‌کننده و مجموعه صداوسیما، برای شبکه نمایش خانگی برنامه‌ای تولید شود، هم حمایت ‌ و هم خریداری می‌کنیم اما فعلا به مورد مشخصی نمی‌توانم اشاره‌کنم. 
 
سیاست صداوسیما، فصول بعدی‌سازی سریال‌های موفق است
رئیس سازمان صداوسیما درباره ساخت فصول بعدی سریال‌های پرمخاطب سیما بیان کرد: اساسا یکی از پایه‌های اساسی طرح تحول صداوسیما، فصل دوم‌سازی است به این معنا که اگر مجموعه‌هایی به هر دلیلی توفیقاتی داشتند، آن سریال‌ها به‌عنوان ارزش و ویژند صداوسیما مورد بهره‌‌برداری قرار می‌گیرند و فصول بعدی آنها تلاش می‌شود ساخته شود‌؛ البته در هر موضوعی فصل‌های جدید باید با موضوعات متنوع و کیفیت بالاتر و بهتر ساخته شود تا به آن برند لطمه وارد نشود. وی ادامه داد: عملکرد صداوسیما در دو سه سال اخیر نشان می‌دهد از برندهای مهم حمایت کرده و برای ساخت فصل‌های بعدی آنها اقدام کرده است؛ مثلا زیرخاکی و «نون‌خ» بخشی از آنهاست‌. درباره ساخت فصول بعدی پایتخت هم قبلا توضیح داده‌ام؛ بنابراین سیاست مذکور ادامه می‌یابد و هر مجموعه‌ای که موفق بوده، مطمئن باشید ساخت فصول بعدی آنها در دستور‌ کار است.